Μοναδικό στο Πανελλήνιο ταφικό έθιμο που λαμβάνει χώρα στο Γηρομέρι Φιλιατών Θεσπρωτίας τη Δευτέρα του Πάσχα στο νεκροταφείο του χωριού. Αμέσως μετά τη λειτουργία οι συγγενείς του νεκρού παραγγέλνουν στους οργανοπαίχτες το αγαπημένο τραγούδι του νεκρού, όσο ήταν στη ζωή, πάνω από τον τάφο του. Η πομπή θα περάσει από όλα σχεδόν τα μνήματα, ακόμη και σε εκείνα που δε βρίσκεται άμεσος συγγενής. Η ατμόσφαιρα είναι ιδιαίτερα συγκινητική και συγκλονιστική συνάμα. Η σιωπή της κατάνυξης στο χώρο του νεκροταφείου ξαφνικά σπάει με τους ήχους του κλαρίνου σε γνήσια ηπειρώτικα τραγούδια. Οι συγγενείς αναπολούν στιγμές του παρελθόντος "γιορτάζοντας" μαζί με τους δικούς τους τη Λαμπρή.
Στο συγκεκριμένο βίντεο βλέπουμε την έναρξη του εθίμου στο κάτω άκρο του νεκροταφείου. Η λήψη έγινε τη Δευτέρα του Πάσχα, 20 Απριλίου 2009 από τον Κώστα Μήτση.
A unique in Greece, tribute to dead, custom that takes place at Giromeri of Filiates in Thesprotia ( Epirus/ Greece) every Easter Monday at the cemetery of the village. Right after the liturgy the relatives of the dead is asking from the present musicians the favorite song that the dead used to dance when he/she was in life. This happens over the tomb of the dead and the atmosphere is very touching and moving. The quietude of the cemetery breaks from the sounds of the clarinet, which plays pure epirotic songs and melodies. The relatives are remembering beautiful moments of the past by celebrating with their people Easter.
In this video we watch the beginning of the custom in the edge of the cemetery. The video was taken Easter Monday, April 20/ 2009 by Kostas Mitsis
Παραδοσιακός ημιορεινός οικισμός που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού, ανήκει στον Δήμο Φιλιατών και απέχει 8 χλμ. από τους Φιλιάτες και 23 χλμ. Βορειοανατολικά της Ηγουμενίτσας . Κοντά του βρίσκετε η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Η περιοχή Φιλιατών βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Θεσπρωτίας, μεταξύ του ποταμού Καλαμά και των Ελληνοαλβανικών συνόρων. Αποτέλεσε διαμετακομιστικό σταθμό στην αρχαιότητα αλλά και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας καθώς από εκεί διέρχονταν οδική αρτηρία που συνέδεε την Θεσπρωτία με τα Ιωάννινα.
Το Γηρομέρι είναι κτισμένο σε μια καταπράσινη πλάγια. Ένα φιδίσιο πέτρινο καλντερίμι ανηφορίζει στο χωριό με τα παλιά πέτρινα αρχοντικά διώροφα σπίτια, που θυμίζουν πολύ τα σπίτια του Ζαγορίου ως προς την μορφή τους, η μόνη διαφορά, βρίσκεται στις στέγες τους, που είναι με κεραμίδι. Στο Γηρομέρι θα σας εντυπωσιάσει η θεά που διαθέτει και το γαλήνιο τοπίο με την απόλυτη ησυχία.
Εάν επισκεφτείτε το χωριό το Πάσχα θα ζήσετε μια συγκλονιστική εμπειρία το έθιμο της κάθαρσης Ο Κάτω Κόσμος ενώνεται με τον Επάνω, μέσω της μουσικής, έστω και για λίγο. Το παράδοξο έθιμο που τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια κάθε χρόνο το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα στο κοιμητήριο του Γηρομερίου. ΄΄Με βουρκωμένα μάτια και χείλη που σιγοτρέμουν, οι συγγενείς στέκονται εκστατικοί πάνω από τον τάφο του προσφιλούς προσώπου τους. Η απόλυτη σιγή σπάει από τα μουσικά όργανα που δίνουν το ρυθμό. Οι συγγενείς μουρμουρίζουν το αγαπημένο ηπειρώτικο τραγούδι του οικείου τους και αναπολούν τις στιγμές που έζησαν μαζί του. Έχουν ήδη δώσει μπαξίσι στη ζυγιά (ορχήστρα), που προχωρεί από τάφο σε τάφο ακολουθώντας την ίδια διαδικασία.΄΄. Το τελευταίο μέρος του εθίμου περιλαμβάνει χορό έξω από το νεκροταφείο και έπειτα τραγούδι και χορό στις γειτονιές και τα σπίτια με άφθονο φαγοπότι.
 |
| Giromeri, Thesprotia, Epirus, Greece from Google maps |
 |
| Giromeri, Thesprotia, Epirus, Greece on Microsoft maps |